ОЛМАХОН ҲАЙИТОВА

(1940-2014)

Ўзбекистон халқ артисти, хонанда ва бастакор Олмахон Ҳайитова Ўзбекистон Бастакорлар уюшмасига 1998 йили қабул қилинган. У кучли, ноёб, ўзига хос бетакрор овози билан мусиқа шинавандаларининг олқишларига сазовор бўлди.

Олмахон Ҳайитова Хоразм вилоятининг Ханқа туманида таваллуд топган. Умумтаълим мактабида ташкил топган бадиий ҳаваскорлик тўгарагида рубоб, дутор чертиш ва қўшиқ айтишда тенгдошлари орасида у алоҳида ажралиб турар, келгусида хонанда-санъаткор бўлишига кўпчилик ишонар эди. Мактабни битириб Урганч шаҳар маданият уйидаги ашула ва рақс ансамблига қабул қилинди. Ансамблда устозлардан халқ мусиқа меросидан кўплаб қўшиқлар ўрганди. 1959 йили эса Тошкент вилояти Янгийўл шаҳар театрига хонанда лавозимига таклиф этилди. Мазкур театрда моҳир хонанда сифатида узил-кесил шаклланди ва эл-юртга танилди. 1963 йили ёш хонандани М.Қориёқубов номидаги Ўзбек давлат филармонияси қошидаги Ўзбекистон халқ артисти Комилжон Отаниёзов раҳбарлигида ташкил топган «Хоразм ашула ва рақс ансамбли»га яккахон лавозимига таклиф этишди. 1969-1974 йилларда М.Уйғур номидаги Тошкент давлат санъат институтида таҳсил кўрди. 1995-2005 йилларда Хоразм вилоят «Ўзбекнаво» гастрол-концерт бирлашмаси таркибидаги К.Отаниёзов номидаги филармониянинг директори вазифасида фаолият кўрсатди.

Хонанда-бастакор Олмахон Ҳайитова ўзининг ижрочилик ва бастакорлик фаолияти билан миллий қўшиқчилик санъатига ўз ҳиссасини қўшди. Унинг 50 дан ортиқ турли мавзуларда, замондош шоирларнинг сўзларига басталаган, ранг-баранг, қўшиқ, ялла ва ашулалари мавжуд. Улар орасида «Муҳаббат», «Сен бир ёна, мен бир ёна», «Торни қўлга олингларей», «Уяламаней» (Ошиқ Эркин сўзлари); «Бўлса бўлар, бир бўлар» (Шоди Карим сўзи); «Ўйнали» (О.Матжон сўзи), «Кўзингдан айланай» (Қ.Матрасул сўзи), «Ишқ ўйнашдим» (Комила сўзи) ва бошқа қўшиқлари ўз ижросида машҳур бўлди.

Олмахон Ҳайитова 1966 йили «Ўзбекистонда хизмат кўрсатган артист», 1992 йили «Ўзбекистон халқ артисти» ва 1993 йили Қорақалпоғистон халқ артисти фахрий унвонлари билан тақдирланган.