АСОСИЙ САҲИФА
ЎЗБЕКИСТОН КОМПОЗИТОРЛАРИ ВА БАСТАКОРЛАРИ УЮШМАСИ

 

Play
previous arrow
next arrow
previous arrownext arrow
Shadow
Slider

Табриклар

АНОНС

Дш Сш Чш Пш Ж Ш Як
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31

ИЖОДИЙ УЧРАШУВЛАР ВА МАҲОРАТ ДАРСЛАР



КОНЦЕРТЛАР



"ДЎСТЛАР" КЛУБИ



ФЕСТИВАЛАР



                                  ВАДИМ МЕЙЕН

(1911-1971)

XX аср ўзбек профессионал мусиқа санъатининг ривожланишига ҳисса қўшган рус санъаткорлари сафида композитор В.Мейеннинг номи бор. У кўп қиррали ижодий, педагоглик ва жамоатчилик фаолияти билан республикамиз мусиқа тарихи саҳифаларида ёрқин из қолдирди.

Мейен Вадим Александрович Москва шаҳрида 1911 йилнинг апрелида туғилди. Унинг фортепиано бўйича биринчи ўқитувчиси онаси бўлган. В.Мейен хотираларида шундай ёзади: «1928 йили Гнесинлар номидаги мусиқа техникумида фортепиано, бир йилдан сўнг композиция бўйича М.Ф.Гнесиндан дарс ола бошладим. 1932 йили техникумни битирдим, 1933 йили Тошкентга келдим, санъаткорлар билан танишдим. 1934-1936 йилларда театр мусиқа бўлими мудири бўлиб ишладим. Қўйилган спектаклларга мусиқа басталаб турдим. 1936 йили Тошкент давлат консерваторияси очилди. Мен биринчи талабалар қаторида ўқишга кириб иккинчи йилидан бошлаб Б.Б.Надеждинда композициядан дарс ола бошладим. Ўқиш билан бирга Республика давлат қўғирчоқ театрида мусиқа бўлими мудири лавозимида ишладим. 1941 йили консерваторияни муваффақиятли битирдим. 1942-1946 йилларда ҳарбий драма театри мусиқа бўлимини бошқардим. 1943-1944 йилларда Ленинград консерваторияси Тошкентда бўлганида М.О.Штейнберг, Ю.Н.Тюлин ва А.Ф.Козловскийлардан дарс олдим. 1946-1948 йилда Ҳамза номидаги Республика давлат академик ўзбек драма театрида мусиқа бўлимини бошқаришга таклиф қилишди. 1948 йили Тошкент давлат консерваторияси раҳбарияти мени гармония ва полифониядан дарс беришга таклиф қилди».

Композитор В.А.Мейеннинг ижодий фаолиятида театр спектаклларига ва ўзбек халқ чолғулари оркестрига мусиқа басталаш устувор бўлди. У рус, ўзбек драма ва қўғирчоқ театрларида саҳна юзини кўрган 100 дан ортиқ спектаклларга мусиқа басталади. Уларнинг орасида қуйидагиларни эслатиб ўтиш кифоя. «Всегда с вами» (Ржевский пьесаси), «Слуга двух господ» (К.Гольдони пьесаси), «Жди меня» (К.Симонов пьесаси), «Обыкновенный человек» (Леонов пьесаси), «Он пришел» (Дж.Пристли пьесаси), Ҳамза номидаги ўзбек давлат театри спектакллари учун: «Муҳаббат» (Уйғун пьесаси), «Бранденбург дарвозаси» (Светлов пьесаси); Муқимий номидаги мусиқали театрда қўйилган «Армуғон» мусиқали драмани композитор Т.Содиқов билан ҳамкорликда яратган (А.Бобожонов ва М.Муҳамедовлар пьесаси). Республика қўғирчоқ театрида қўйилган спектакллар: «Сказки бабушки Татьяны», «Зайкино горе», «Мяу-мяу», «Бармалеева погибель», «Вовкина ёлка», «Аладдин и волшебная лампа», «Бей дубинка», «Сэмбо», «Зияд батыр», «Приключения Шавката», «Вали батыр», «Семурғ» ва бш.

Узоқ йиллар давомида В.Мейен Ўзбекистон радиоси қошидаги ўзбек халқ чолғулари оркестри учун асарлар яратди, айрим мумтоз халқ куй ва ашулаларини оркестрга мослаштирди. Улар орасида: 1962 й. «Қашқарча», «Рақс марши», «Янги даврон», «Санам уфориси» асосларида ёзилган 4 қисмли Сюита; 1963 йил «Самарқанд Ушшоғи», «Гулузорим», «Бузурук», «Бозургоний»          4 қисмли сюита, 1964 йил «Ўзбекча марш» ўзи ёзган мавзуида увертюра, сюита «Сояий», «Ассалом», «Гул», «Наззора қил», «Соғиндим» қўшиқларини қайта ишлади; 1965 йил «Ўйин Баёти», «Мухаммаси Раст», «Насруллои 3» ва «Насруллои 5» лар асосида 5 қисмли сюита, 1966 йил П.Мўмин билан ҳамкорликда «Ассалом келажак» номли кантата каби асарларни кўриш мумкин.

В.Мейен ўзбек халқ мусиқасига таянган ҳолда симфоник оркестр учун «Лирик поэма», «Симфониетта», 4 қисмли сюита, увертюра, «Пахта байрами» поэмасини яратди. Халқ куйлари асосида: «Фарғонача рез», «Ўйин Баёти», «Насруллои 3» ва «Насруллои 5» симфоник сюита; симфоник оркестр жўрлигида айтиш учун мослаштирди: «Фарғонача», «Ўлтурғуси», «Галдир», «Кўп эрди», «Ол хабар», «Бир келиб кетсин» ва «Нигорим», «Мубтало бўлдим сенга», «Галдир», «Уфори Насруллои» асосида «Сўзсиз сюита», Ойбек шеърига «Навоий» номли вокал-симфоник сюита кларнет ва симфоник оркестр учун концерт; «Напев», «У калодца», «Сказание», «Плясовая» номли пьесаларни ёзган.

В.Мейен камер асарларидан дўсти Т.Содиқов хотирасига бағишлаб торли квартет учун тўрт қисмли сюита, Фурқат шеърларига 4 та романс Навоий шеърларига 4 та романс, Ҳ.Олимжон шеърларига 4 та романс, А.Пушкин шеърларига 6 та романс, шунингдек болалар учун бир қатор қўшиқлар ёзган.