АСОСИЙ САҲИФА
ЎЗБЕКИСТОН КОМПОЗИТОРЛАРИ ВА БАСТАКОРЛАРИ УЮШМАСИ

 

Play
previous arrow
next arrow
previous arrownext arrow
Shadow
Slider

Табриклар

24 апрель: Янов-Яновский Дмитрийни туғилган куни.


АНОНС

Дш Сш Чш Пш Ж Ш Як
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30

ИЖОДИЙ УЧРАШУВЛАР ВА МАҲОРАТ ДАРСЛАР



КОНЦЕРТЛАР



"ДЎСТЛАР" КЛУБИ



ФЕСТИВАЛАР



                                РЕЙНГОЛЬД ГЛИЭР

(1875-1956)

Озарбайжон ва Ўзбекистон халқ артисти, санъатшунослик фанлари доктори, П.И.Чайковский номидаги Москва давлат консерваторияси профессори, дирижёр ва жамоат арбоби, атоқли рус композитори Рейнгольд Морицевич Глиэр Россия, Озарбайжон ва Ўзбекистон мусиқа маданиятининг ривожланишига катта ҳисса қўшди.

Р.М.Глиэр Киев шаҳрида 1875 йил 11 январда туғилди. 1892 йилда Киев мусиқа билим юртига скрипка бўйича ўқишга киради. Шу пайтдан бошлаб ёш созанда мусиқа басталашга қизиқади ва композициядан дарс олади. 1894 йилда Москва консерваториясига ўқишга кириб С.И.Танеев ва М.М.Ипполитов — Ивановдан композиция, чолғулаштиришдан дарс олади. Ўқишни битиргач, ижод билан шуғулланади. Гнесин мусиқа мактабида мусиқа назарияси ва сольфеджиодан дарс беради. 1913 йилда Киев консерваторияси профессори, 1914 йилдан ректори бўлди. 1920 йилда Москва консерваторияси раҳбариятининг таклифига биноан Глиэрлар оиласи Москвага кўчиб келади. 1920-1955 йилларда Москва консерваторияси профессори, шу билан бирга 1920-1923 йилларда шаҳар халқ таълим бошқармасининг мусиқа бўлими мудири, 1924-1930 йилларда драматург ва композиторлар жамиятининг ҳайъат раиси, 1939-1948 йилларда иттифоқ композиторлар уюшмаси таъсис ҳайъати раиси каби вазифаларда ишлади.

Унинг асосий мусиқий асарлари: «Земля и небо» опера-ораторияси (Д.Байрон асари асосида, 1900 й.), «Шахсенем» (М.Гальперин либреттоси, 1923 й, иккинчи таҳрир, 1934й.), «Рашель» (М.Булгаков ва М.Алигер либреттоси, Мопассан асари асосида, 1942 й.) опералари; «Хризис» балет-пантомимоси (Н.Миль либреттоси, П.Люис асари асосида, 1912 й.); «Красный мак» (М.Курилко либреттоси, 1926 й., иккинчи таҳрир, 1949 ва 1957 й.), «Комедианты» (А.Петровский либреттоси, Лопе де Вега асари асосида 1922 й., янги таҳрирда «Доч Касилии» 1955 й.), «Медный всадник» (П.Аболимов либреттоси, А.С.Пушкин асари асосида, 1948 й.), «Тарас Бульба» (Л.Захаров либреттоси, Гоголь асари асосида, 1951 й.) балетлари, учта симфония (1899, 1907, 1911 йй.), «Сирена» симфоник поэмаси (1908 й.), «Запорожцы» симфоник манзараси (1921), «Тантанали увертюра» (1908), «Победа» увертюра (1945 й.), арфа ва симфоник оркестр учун Концерт (1938 й.), овоз ва симфоник оркестр учун Концерт (1943 й.), виолончель ва симфоник оркестр учун Концерт (1947 й.), валторна ва симфоник оркестр учун Концерт, тўртта Торли квартет (1899, 1905, 1928, 1946 йй.), учта Секстет (1898, 1904, 1905 йй.), Октет (1901), фортепиано учун 150 та, турли чолғулар учун 70 та асарлар, 100 дан ортиқ романс ва қўшиқлар шулар жумласидан.

1937 йилда Москвада ўтадиган Ўзбекистон адабиёти ва санъати декадаси кунларига тайёргарлик кўриш муносабати билан 1936 йили Т.Содиқов билан ҳамкорликда «Гулсара» мусиқали драмасини яратиш учун Р.Глиэрни таклиф қилдилар. «Гулсара» мусиқали драмаси премьераси 1936 йил томошабинлар томонидан қизғин кутиб олинди. 1937 йил Москвада мазкур спектакль декада кунлари намойиш этилди. 1940 йил композитор Т.Содиқов билан ҳамкорликда ёзган «Лайли ва Мажнун» (Ш.Хуршид либреттоси) операси театрда саҳна юзини кўрди. Улар «Гулсара»ни 1949 йил К.Яшин либреттоси асосида опера вариантини театрга тақдим этдилар. Р.Глиэр мусиқали саҳна асарларини ёзиш билан бирга ўзбек халқ куйлари асосида «Фарғона байрами» номли симфоник увертюра ва бошқа чолғулар учун асарлар басталади.

Рейнгольд Морицевич Глиэр мусиқа санъатини ривожлантиришдаги улкан хизматлари учун «Халқ артисти», «Озарбайжон халқ артисти», «Ўзбекистон халқ артисти» фахрий унвонлари, қатор орденлар билан тақдирланган.